Tài liệu

    Số:….TTĐT/2016

CÔNG TY CỔ PHẦN TÁI CẤU TRÚC DOANH NGHIỆP VIỆT

Trụ sở: Tầng 1 tòa Sunrise Building 2, KĐT Sài Đồng, Long Biên, Hà Nội   

Điện thoại: 0438. 533 533 - Fax:  0436.525 808  - web: verco.vn 

                                                                                               Hà Nội, ngày ……. tháng……năm 2016

KIỂM SOÁT NỘI BỘ ĐỐI VỚI TIỀN

1. Yêu cầu của kiểm soát nội bộ. 

Để hạn chế những sai sót có thể xảy ra, các đơn vị thường thiết lập kiểm soát nội bộ đối với các khoản tiền, và hệ

thống này có thể chia làm hai loại : 

Kiểm soát các chu trình nghiệp vụ có ảnh hưởng đến các khoản thu hay chi tiền, thí dụ 

chu trình bán hàng hoặc chu trình mua hàng. 

Kiểm tra độc lập thông qua kiểm kê quỹ hay đối chiếu với ngân hàng. 

Trong thực tiễn, muốn kiểm soát nội bộ hữu hiệu đối với tiền cần phải đáp ứng những yêu cầu như sau : 

Thu đủ : Mọi khoản tiền đều phải được thu đầy đủ, gửi vào ngân hàng hay nộp vào quỹ trong khoảng thời gian

sớm nhất. 

Chi đúng : Tất cả các khoản chi đều phải đúng với mục đích, phải được xét duyệt, và được ghi chép đúng đắn.

Phải duy trì số dư tồn quỹ hợp lý để đảm bảo chi trả các nhu cầu về kinh doanh, cũng như thanh toán nợ đến

hạn. Tránh việc tồn quỹ quá mức cần thiết, vì không tạo khả năng sinh lợi và có thể gặp rủi ro. 

2. Các nguyên tắc kiểm soát nội bộ. 

Có thể tóm tắt các nguyên tắc chung để xây dựng kiểm soát nội bộ đối với tiền như sau : 

- Nhân viên phải có đủ khả năng và liêm chính

- Áp dụng nguyên tắc phân chia trách nhiệm

- Tập trung đầu mối thu

- Hàng ngày, đối chiếu số liệu giữa thủ quỹ và kế toán, và nộp ngay số thu trong ngày cho ngân hàng

- Có biện pháp khuyến khích các người nộp tiền yêu cầu cung cấp biên lai hoặc phiếu thu tiền.

- Thực hiện tối đa những khoản chi bằng tiền gửi ngân hàng, hạn chế chi bằng tiền mặt.

- Cuối mỗi tháng, thực hiện đ ối chiếu giữa số liệu trên sổ sách và thực tế

    Số:….TTĐT/2016

CÔNG TY CỔ PHẦN TÁI CẤU TRÚC DOANH NGHIỆP VIỆT

Trụ sở: Tầng 1 tòa Sunrise Building 2, KĐT Sài Đồng, Long Biên, Hà Nội   

Điện thoại: 0438. 533 533 - Fax:  0436.525 808  - web: verco.vn 

                                                                                               Hà Nội, ngày ……. tháng……năm 2016

3- Kiểm soát nội bộ đối với thu tiền. 

Kiểm   soát   nội   bộ   đối   với   thu   được   thiết   kế   thay   đổi   tùy   theo   từng   loại   hình   đơn   vị   và   tùy  

theo các nguồn thu, vì thường có nhiều nguồn thu khác nhau, như thu trực tiếp từ bán hàng, thu  

từ   nợ   của   khách   hàng,   và   nhiều   khoản   thu   khác.   Sau   đây   là   một   vài   thủ   tục   kiểm   soát   nội   bộ  

điển hình : 

3.1. Trường hợp thu từ bán hàng. 

Đối với các đơn vị dịch vụ như khách sạn, nhà hàng... người ta thường tổ chức hệ thống thu tiền ở một trung

tâm và phân công cho một nhân viên đảm nhận, nhưng các biên lai phải do một nhân viên khác lập. Trong thể

thức này, việc đánh số trước các biên lai sẽ là một phương tiện hữu hiệu để ngăn ngừa gian lận. 

Đối với các doanh nghiệp bán lẻ, một nhân viên thường phải đảm nhiệm nhiều việc như bán hàng, nhận tiền,

ghi sổ. Trong điều kiện đó, phương pháp kiểm soát tốt nhất là sử dụng các thiết bị thu tiền. 

Nếu không trang bị được hệ thống máy móc tiên tiến, cần phải quản lý được số thu trong ngày thông qua việc

lập ra các báo cáo bán hàng hàng ngày. 

3.2. Trường hợp thu nợ của khách hàng. 

Nếu khách hàng đến nộp tiền : Khuyến khích họ yêu cầu cung cấp phiếu thu, hoặc biên lai.

Nếu thu tiền tại cơ sở của khách hàng : Quản lý chặt chẽ giấy giới thiệu, và thường xuyên đối chiếu công nợ

để chống thủ thuật gối đầu. 

Nếu   thu   tiền   qua   bưu   điện   :   cần   phân   nhiệm   cho   các   nhân   viên   khác   nhau   đảm   nhận   các  

nhiệm vụ như Lập hóa đơn bán hàng  

?  Theo dõi công nợ  ?  Đối chiếu giữa sổ tổng hợp và chi  

tiết về công nợ 

? Mở thư và liệt kê các séc nhận được ? Nộp các séc vào ngân hàng ? Thu tiền. 

4. Kiểm soát nội bộ đối với chi tiền. 

Một số thủ tục kiểm soát nội bộ thường được sử dụng đối với chi quỹ như sau : 

- Hạn chế tối đa việc sử dụng tiền mặt trong thanh toán :

- Vận dụng đúng nguyên tắc ủy quyền và phê chuẩn.

- Xây dựng các thủ tục xét duyệt các khoản chi.

    Số:….TTĐT/2016

CÔNG TY CỔ PHẦN TÁI CẤU TRÚC DOANH NGHIỆP VIỆT

Trụ sở: Tầng 1 tòa Sunrise Building 2, KĐT Sài Đồng, Long Biên, Hà Nội   

Điện thoại: 0438. 533 533 - Fax:  0436.525 808  - web: verco.vn 

                                                                                               Hà Nội, ngày ……. tháng……năm 2016

- Đối chiếu hàng tháng với sổ phụ của ngân hàng.

III- KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC TIỀN 

1. Nghiên cứu và đánh giá kiểm soát nội bộ. 

1.1. Tìm hiểu về kiểm soát nội bộ. 

Đối   với   doanh   nghiệp   nhỏ,   kiểm   toán   viên   thường   soạn   bảng   tường   thuật,   còn   với   doanh  

nghiệp   lớn,   họ   thường   sử   dụng   lưu   đồ   để   mô   tả   cơ   cấu   kiểm   soát   nội   bộ   hiện   hành.   Để   thiết   lập,  

kiểm toán viên thường dựa vào sự quan sát và sử dụng bảng câu hỏi về kiểm soát nội bộ. 

1.2. Đánh giá sơ bộ rủi ro kiểm soát. 

Kiểm toán viên chỉ có thể đánh giá sơ bộ rủi ro kiểm soát đối với một cơ sở dẫn liệu nào đó là thấp hơn mức tối đa,

khi mà đánh giá rằng các thủ tục kiểm soát có liên quan được thiết kế và thực hiện hữu hiệu. Ngược lại, nếu mức

rủi ro kiểm soát được đánh giá là tối đa và xét thấy không có khả năng giảm được trong thực tế, kiểm toán

viên không thực hiện các thử nghiệm kiểm soát, mà chỉ thực hiện các thử nghiệm cơ bản ở mức độ phù

hợp. 

1.3. Thiết kế và thực hiện các thử nghiệm kiểm soát. 

Giả sử rằng doanh nghiệp áp dụng hình thức kế toán nhật ký chung, ta có thể áp dụng các thử nghiệm kiểm soát

thông dụng là : 

- Tổng cộng nhật ký quỹ và lần theo số tổng cộng đến sổ cái .

- So sánh chi tiết danh sách nhận tiền từ sổ quỹ (báo cáo quỹ) với nhật ký thu tiền, với các bảng kê tiền gửi vào ngân

hàng và với tài khoản nợ phải thu.

- Chọn mẫu để so sánh giữa khoản chi đã ghi trong nhật ký chi tiền với tài khoản phải trả, và với các chứng từ có liên

quan.

1.4. Đánh giá lại rủi ro kiểm soát và thiết kế lại các thử nghiệm cơ bản. 

Sau khi đã thực hiện các thủ tục trên, kiểm toán viên sẽ đánh giá lại rủi ro kiểm soát cho từng cơ sở dẫn liệu. Công

việc này chủ yếu là để nhận diện các điểm yếu và điểm mạnh của hệ thống kiểm soát nội bộ, nhằm điều chỉnh

chương trình kiểm toán cho phù hợp.